به ما یادآوری میکند که «آنچه به چشم همه عادی است» لزوماً درست یا خواست قلبی همه نیست و «همرنگی با جماعت» میتواند چنان ریشهدار باشد که حتی خودمان هم متوجه نشویم داریم باورها و رفتارهایی را از سر اجبار اجتماعی قبول میکنیم.
کتاب «توهمات جمعی و پیروی از آنها» نشان میدهد که بسیاری از باورها و رفتارهای ما — هم فردی و هم اجتماعی — بر پایه «تصورات غلط درباره دیگران» شکل میگیرد، نه بر اساس واقعیت یا علاقهی واقعی ما.
این اثر چالش مهمی به «همرنگ جماعت شدن» وارد میکند و ما را دعوت میکند که انگیزهها و تصمیماتمان را دوباره بررسی کنیم تا گرفتار فشارها و سوگیریهای جمعی نشویم
تاد رز استاد پیشین دانشگاه و پژوهشگر حوزه روانشناسی و آموزش است؛ او بنیانگذار مؤسسه/اندیشکده Populace است، موسسهای که هدفش «شناخت فردیت» و کمک به جامعهای است که هر فرد بتواند شکوفا شود.
رز در تحقیقاتاش بر چگونگی تأثیر هنجارها، همرنگی و تفکر جمعی بر رفتار فردی تأکید دارد؛ یعنی بر اینکه چگونه «تفاوت فردی» تحت فشار اجتماعی نادیده گرفته میشود.
موضوع اصلی کتاب بررسی پدیدهایست که نویسنده آن را «توهم جمعی» مینامد — یعنی وقتی گروهی از افراد باور دارند که دیگران به چیزی اعتقاد دارند، در حالی که آن باور ممکن است اصلاً محبوب یا واقعی نباشد.
این توهم جمعی باعث میشود افراد رفتارهایی اتخاذ کنند که شاید با ارزشها و عقاید واقعیشان ناسازگار باشد — مثلاً همرنگ شدن یا تایید چیزهایی که در سرشان قبول ندارند — فقط به خاطر ترس از طرد شدن یا تمایل به پذیرفته شدن در گروه. مزیت صوتی بودن
نسخه صوتی این کتاب میتواند برای کسانی مفید باشد که وقت خواندن ندارند — مثلاً هنگام رفتوآمد، ورزش یا استراحت میتوانند گوش دهند و همزمان با زندگی روزمرهشان تأمل کنند.
همچنین شنیدن صدای راوی میتواند تأثیر مفاهیم روانشناختی کتاب را ملموستر کند و به درک بهتر پدیده «توهم جمعی» و فشارهای اجتماعی کمک کند — طوری که مفهوم صرفاً نظری نباشد.
«توهمات جمعی و پیروی از آنها» اثریست که ما را با چشمانی هوشیارتر نسبت به فشارهای اجتماعی و هنجارهای جمعی روبهرو میکند — هشدار میدهد که آنچه “اکثریت” یا «نظر عمومی» به ما میگویند، لزوماً حقیقت ندارد.
این کتاب تشویق میکند به خودآگاهی، استقلال فکری و بازنگری در باورها؛ یعنی انتخاب بر اساس ارزشها و عقاید واقعی خودمان، نه بر اساس آنچه فکر میکنیم جامعه از ما میخواهد.
نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۲۲ منتشر شده است.
در ایران با ترجمههایی منتشر شده؛ یکی از ترجمهها توسط مترجم «فرخ بافنده» و ناشر «بذر خرد» عرضه شده است.
نویسنده در این کتاب ترکیبی از پژوهشهای علوم اعصاب، روانشناسی اجتماعی و مثالهای روزمره استفاده میکند تا نشان دهد چرا ما گاهی بر خلاف منافع یا عقایدمان عمل میکنیم
